INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Jan Suchodolski h. Jastrzębiec odm.  

 
 
1 poł. XVIII w. - po 1795
Biogram został opublikowany w latach 2007-2008 w XLV tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Suchodolski Jan h. Jastrzębiec odmieniony (zm. po 1795), podkomorzy mścisławski, poseł na sejmy.

Był synem Jerzego Antoniego (zm. po 27 IV 1734) i Teresy z Pieszkiewiczów. Ojciec S-ego, horodniczy radomelski (1712–13), podstarości mścisławski (1716–18, 1723–32) i od r. 1718 lub 1720 star. michałowski (michajłowski), trzykrotnie (w l. 1712, 1716 i 1723) pełnił funkcję deputata do Tryb. Głównego W. Ks. Lit. z woj. mścisławskiego, gdzie posiadał również królewszczyznę Karpiejki (Karpieki). Był klientem radziwiłłowskim i gubernatorem star. krzyczewskiego w woj. mścisławskim (przynajmniej w l. 1724 i 1731). S. miał dwie siostry: Ewę, zamężną za Marcinem (Marcjanem) Ciechanowieckim, wojskim mścisławskim, oraz Teresę, żonę Krzysztofa Ignacego Kaszyca, koniuszego trockiego, potem cześnika smoleńskiego.

Dn. 8 V 1732, wkrótce po śmierci ojca S-ego, sędzina grodzka mścisławska Eufrozyna z Żelskich Czudowska wraz z synami zajechali część dóbr (położonych w woj. mścisławskim) małoletnich S-ego i jego sióstr. Prawni opiekunowie nieletnich, bp wileński Michał Jan Zienkowicz i kanonik wileński Jan Suchodolski (zapewne ich stryj) oraz ze strony matki marsz. wiłkomirski Marcjan Józef Dąbrowski interweniowali w Tryb. Głównym Lit., lecz korzystny dla sierot wyrok z 26 V t.r. uchylił Trybunał w r. 1736. Opiekunowie zakwestionowali ten dekret i odwołali się ponownie do Trybunału. W latach późniejszych opiekunem S-ego i jego sióstr był syn Marcjana Józefa, chorąży wiłkomirski Ignacy Tadeusz Dąbrowski, zwany przez nich wujem.

S. zapewne był w l. 1748–52 towarzyszem chorągwi petyhorskiej Jego Królewskiej Mości (w rejestrach Jan Suchodolski, bez żadnego tytułu). Dn. 12 I 1754 siostra Teresa z mężem skwitowali S-ego z należnej jej sumy posagowej (80 tys. złp.). Dn. 23 I t.r. jako star. michałowski otrzymał S. od kaszt. krakowskiego Stanisława Poniatowskiego patent na chorążego jego chorągwi petyhorskiej w wojsku lit. Dn. 9 IX 1758 został horodniczym mścisławskim. Na sejmiku gromnicznym w Mścisławiu 5 II 1759 obrano go deputatem do Tryb. Głównego W. Ks. Lit. Jednakże protest przeciw sejmikowi złożył podczaszy rzeczycki Leon Daszkowicz Horbacki i w rezultacie deputaci mścisławscy nie pojechali na fundację Trybunału. Dn. 8 XII t.r. zwrócił się S. do hetmana w. lit. Michała Kazimierza Radziwiłła o porucznikostwo chorągwi petyhorskiej Poniatowskiego; 10 I 1760 otrzymał od Poniatowskiego patent porucznika. Ordynansem z 14 II t.r. hetman w. lit. polecił mu objąć dowództwo chorągwi, stacjonującej w Propojsku (pow. rzeczycki). S., «chociaż przyjaciel wołczyński, przecież daleki od zerwania sejmu» (ks. Jan Łopaciński, sekretarz w. lit. do J. A. Mniszcha, Wilno 9 III 1761) kandydował do poselstwa na sejm nadzwycz. wraz ze stronnikiem dworu Mikołajem Tadeuszem Łopacińskim, instygatorem litewskim i star. mścisławskim, lecz posłem nie został.

Jako stronnik Familii S. podpisał 18 IV 1763 w Wilnie drugi manifest przeciw fundacji Tryb. Głównego W. Ks. Lit. pod laską podkomorzego lit. ks. Stanisława Radziwiłła. Dn. 13 X t.r. jako horodniczy mścisławski i porucznik petyhorski wystosował z Mścisławia list do stolnika lit. Stanisława Antoniego Poniatowskiego (przejął on chorągiew od ojca w r. 1760 lub 1761), donosząc o krzywdach i rabunkach poczynionych przez wojska rosyjskie na terenie woj. mścisławskiego 6–10 X (ucierpiały m.in. dobra S-ego Choroniew i Joło) oraz prosząc o interwencję u ambasadora H. Keyserlingka w Warszawie.

Na sejm konwokacyjny 1764 r. posłował S. z woj. mścisławskiego (wraz z M. T. Łopacińskim) i 16 V t.r. obaj złożyli w Warszawie akces do zawiązanej 16 IV w Wilnie konfederacji W. Ks. Lit. Na sejmie konwokacyjnym S. został wyznaczony do deputacji do rachunków z sukcesorami zmarłych podskarbich w. kor., na lustratora królewszczyzn w woj. mścisławskim oraz do komisji do ekonomii mohylowskiej i komisji do rozgraniczenia star. homelskiego z innymi dobrami królewskimi, ziemskimi i duchownymi. Konstytucje tego sejmu S. podpisał «salvis antiquis juribus et libertatibus względem wolnego głosu na sejmach i sejmikach». Wziął udział 6 IX z woj. mścisławskim w elekcji Stanisława Poniatowskiego, a 7 IX jako deputowany z tego województwa podpisał dyplom elekcji. Obrany na sejmiku 5 II 1765 chorążym mścisławskim, nominację królewską otrzymał 28 II t.r. Na sejm 1766 r. posłował z woj. mścisławskiego (znowu z M. T. Łopacińskim, wówczas już pisarzem W. Ks. Lit). Dn. 5 XII t.r. otrzymał list przypowiedni na chorągiew petyhorską po śmierci Michała Ksawerego Sapiehy, krajczego W. Ks. Lit. T.r. lub wcześniej przekazał siostrzeńcowi Janowi Nepomucenowi Ciechanowieckiemu dobra Żurawka (woj. mścisławskie). Po śmierci Jana Józefa Kirkora dostał 9 III 1767 podkomorstwo mścisławskie. Dn. 24 III t.r. otrzymał nadanie folwarku Peresieka (woj. nowogródzkie) jako kaduk po zmarłym jeszcze w 2. poł. XVII w. Danielu Eyloffie. S. wystarał się o ten przywilej, aby jego szwagier, cześnik smoleński Kaszyc, mógł zalegalizować swe dotychczas bezprawne posiadanie tych dóbr; wkrótce po objęciu Peresieki scedował ją Kaszycom. Dn. 2 XII uczestniczył we wjeździe Jana Łopacińskiego na star. mścisławskie i odebrał od niego przysięgę. Przyczynił się do rozwiązania toczącego się w l. 1769–71 sporu o pisarstwo ziemskie mścisławskie, bowiem na początku r. 1771 nakłonił gen. adiutanta lit. Józefa Ciechanowieckiego, obranego przez zdecydowaną większość na sejmiku w lutym 1770, do rezygnacji, co utorowało drogę stolnikowi mścisławskiemu Franciszkowi Ksaweremu Stachowskiemu, popieranemu m.in. przez prymasa Gabriela Podoskiego.

Dn. 3 II 1772 jako podkomorzy i pułkownik mścisławski był S. dyrektorem ostatniego już sejmiku deputackiego w Mścisławiu. Dn. 18 III t.r. Trybunał w Mińsku wydał dekret w sprawie, którą S. wraz z Kociełłami i innymi osobami prowadził z Kazimierzem Hołyńskim, prezydentem sądów ziemskich mścisławskich m.in. o uprowadzenie poddanych. S. nabył t.r. od rtm. słonimskiego Floriana Pacyny dobra Racinniki i Miekanosk (Mickanosk), położone w woj. trockim. Sejm rozbiorowy (1773–5) wyznaczył S-ego do składu trzech komisji: w sprawie sukcesorów star. rzeczyckiego Hieronima Jana Kłokockiego (1773/4), do rozsądzenia sprawy Tomasza, Antoniego i Jana Markowskich z Sielickimi, Przysieckimi i Żydami mieszkającymi w Sieliszczu i Uszaczy, oraz do komisji z wierzycielami Michała i Kazimiery Brzostowskich, podskarbiostwa w. lit. Dn. 10 lub 11 IV 1775 został S. powołany przez sejm w skład Komisji Wojskowej Lit. Dn. 8 V 1777 został kawalerem Orderu św. Stanisława. W r. 1783 procesował się w sądzie grodzkim trockim z Piotrem Kosińskim, rtm. oszmiańskim. Zapewne na początku r. 1789 złożył rotmistrzostwo kawalerii narodowej brygady petyhorskiej, gdyż 30 lub 31 III t.r. patent na rotmistrzostwo po nim otrzymał star. tłumacki Jerzy Michał Potocki.

S. posiadał dobra w woj. mścisławskim (m.in. Choroniew, Joło, Leszczanka Duża i Mała, Żurawka), woj. trockim (Racinniki i Miekanosk ) i pow. kowieńskim (Likiszki w paraf. stokliskiej, na pewno w l. 1782–4, i być może w r. 1784 Kawgany w paraf. kozakiskiej) oraz woj. nowogródzkim (folwark Peresieka). W r. 1795 (przyznanie w r. 1798) sprzedał za 5 tys. rb. swemu siostrzeńcowi Wincentemu Ciechanowieckiemu, wojszczycowi mścisławskiemu wsie Leszczanka Duża i Mała w woj. mścisławskim. Dalsze losy S-ego nie są znane.

Brak informacji o rodzinie S-ego.

 

Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego 1697–1794. Spis, Red. A. Rachuba, W. 2004; Łoza, Kawalerowie; Maly gerbounik Navagradzkai szliachty, Ed. S. A. Rybčonak, Minsk 1997 s. 88; Niesiecki, VIII 550; Oficerowie Rzpltej 1777–1794, II; Słown. Geogr. (star. michajłowskie); Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Województwo trockie, II (w druku); toż, Ziemia smoleńska i województwo smoleńskie, W. 2003 IV nr 247; Żychliński, IV; – Czeppe M., Kamaryla Pana z Dukli. Kształtowanie się obozu politycznego Jerzego Augusta Mniszcha 1750–1763, W. 1998; Dumin S., Rachuba A., Sikorska-Kulesza J., Ciechanowieccy herbu Dąbrowa, W. 1997; Szwaciński T., Sejmiki poselskie przed konwokacją 1764 r., „Kwart. Hist.” R. 63: 2006 z. 1 s. 42; – Fontes Hist. Lithuanae, VI; Matuszewicz, Diariusz; Metryka Litewska. Księga Sigillat 1709–1719, Oprac. A. Rachuba, W. 1987; Sejmy i sejmiki koronne wobec Żydów. Wybór tekstów źródłowych, Oprac. A. Michałowska-Mycielska, W. 2006; Sprawa Kazimierza Srzedzińskiego starosty horodeczańskiego z [...] Janem Hołyńskim pułkownikiem Antonim ojcem, Franciszkiem podstolim grodzieńskim, Michałem synami [...] Suchodolcami, [b.m.w.] 1783; Vol. leg., VIII 101, 144, 146, 148, 163, 175, 177, 191, 215, 271, 294, VIII 129, 402, 708, 761; – „Kur. Pol.” 1759 nr IX; – AGAD: Arch. Faszczów, sygn. 143 s. 164–94, Arch. Przezdzieckich, sygn. B–42, Arch. Radziwiłłów, Dz. II ks. 69/11 s. 90, Dz. V sygn. 15305, 15307, Dz. VI sygn. II–80a s. 2228, Dz. VII sygn. 1d s. 591, 603, sygn. 140 s. 14–15, 17–19, sygn. 161 s. 11, 16–20, 26–30, Arch. Kameralne, sygn. III/325 s. 9; B. Czart.: rkp. 685 s. 393–5, rkp. 777 k. 231, 253, 254v, 262v, rkp. 1131 s. 689, 691, rkp. 3837 s. 78, rkp. 3844 s. 60–1; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 1142 t. 1 k. 127v; B. Ossol.: rkp. 5464 s. 81; Lietuvos mokslų akademijos biblioteka w Wil.: F. 17–142 s. 56; Lietuvos valstybės istorijos archyvas w Wil.: F. 716 op. 2 nr 34 k. 163, F. 1276 op. 1 nr 587; Nacyjal’ny histaryčny archiŭ Belarusi w Mińsku: Księgi grodzkie mścisławskie, F. 1729 op. 1 nr 19 k. 213v; Rossijskij gosudarstvennyj archiv drevnich aktov w Moskwie: F. 356 op. 2 nr 48 (księga grodzka trocka 1783–85), k. 544–4v, F. 389 op. 1 (Metryka Lit.), ks. 184 k. 261v–2, 361v–2, ks. 554 k. 422–3; – Informacje Andreja Matsuka z Mińska na podstawie kwerendy w Lietuvos valstybės istorijos archyvas w Wil. (S.A. 91 k. 1163–4v, S.A. 122 k. 97–100v, S.A. 230 k. 403–4v) oraz Przemysława P. Romaniuka z W. na podstawie kwerendy w Nacyjal’nym histaryčnym archiŭ Belarusi w Mińsku (F. 1729 op. 1 nr 69 k. 91–1v).

Andrzej Haratym

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.